Goud voor Oud privé – Juli (1) – Rotterdamse wijken

Aangeboden door
Rob Nieuwveld en René van de Kamp
Stichting Sonrisa Rijnmond

Veel mensen die deze pagina’s lezen vragen ons om iets over Rotterdam te vertellen en dan het liefst over de wijken. Hier de eerste van deze serie, het Oude Noorden inclusief het Liskwartier.

Het Oude Noorden ontstond in de tweede helft van de negentiende eeuw tussen de Rotte, de vaarroute vanuit het polderland naar het centrum en de Bergweg, de oude kade naar Hillegersberg.

Ten noorden van de Schie lag langs de Bergweg in de achttiende eeuw de Blommerdijkse polder, die met een molen het water uitsloeg op de Rotte. De Hofdijk, het latere Zwaanshals, liep evenwijdig aan de Rotte.

Dit is de Zaagmolenkade met de Rotte, de scheiding tussen Crooswijk en het Oude Noorden.

Hier een foto van de eerste Noorderbrug.

De Noorderbrug tijdens de winter. Op de achtergrond de Heineken brouwerij in Crooswijk.

Hieronder is een mooi overzicht van de Noorderbrug in de richting van het Oude Noorden. In de verte zien we de toren van de kerk in de Snellemanstraat en links over de brug is het Noordplein. De tram, die er aan komt moet lijn 15 zijn, die reed vanaf Crooswijk naar Spangen. Het eindpunt was het Sparta Kasteel.  Kent u deze omgeving goed?

Komend over die brug is naar links terug naar het centrum de Rechter Rottekade.

Ter hoogte van het Noordplein staat een stalen beeld dat door middel van een dynamisch lijnenspel een schip in beweging suggereert: het symboliseert de vroegere verbinding van de Rotte met de Nieuwe Maas.

In het Oude Noorden van nu wordt het water veel speelser gebruikt.

Terug naar de brug komen we op het Noordplein, altijd bekend van de markt. De marktkoopmannen die hun waar verkopen op het Noordplein, rond 1950?

Jaren later een kerstmarkt op het Noordplein.

Komende vanaf het Noordplein is een belangrijke straat de Noordmolenstraat, bekend om de vele winkels.

Let op de markiezen !

We keren terug naar de Rotte. Van die kant komen we voor dit verhaal het Oude Noorden in.
Een andere brug over de Rotte naar het Oude Noorden is de Zaagmolenbrug. En natuurlijk hoort de tram bij die brug.

De Zaagmolendrift. U weet misschien hoe smal deze is met de rails van de tram er in. Niet eenvoudig wanneer je op de fiets bent.

De Zaagmolendrift gaat over in de Zaagmolenstraat en die is vernoemd naar de houtzaagmolens, die vroeger aan de Rotte stonden. In 1671 kwam de houtzaagmolen bij de buitenplaats ‘Woelwijk’, genaamd ‘de twee Zwanen’ al voor. Verder was hier in 1784 een houtkoperij met twee zaagmolens, ‘de Ooievaar’ en ‘de Zwaan’ geheten.

Naast de Zaagmolemstraar ligt een beroemd plein, het Pijnackerplein. Zo zag het er in de 60’er jaren uit. Het hart vande 19^e eeuwse wijk.

De prachtige muziektent werd in 1911 door bouwmeester Nederlof gebouwd.
Hoogtepunt op het plein was vroeger Koninginnedag. In het Oude Noorden had destijds iedere straat zijn eigen Oranjevereniging. De leden verzamelden zich eerst in hun eigen straat waarna men gezamenlijk naar het Pijnackerplein toog om daar feest te vieren. Er was vooral voor de kinderen veel te doen, ze konden allerlei spelletjes spelen zoals hardloopwedstrijden, hinkelen, zaklopen; ook waren er duivenwedstrijden.
Zowel in de café’s als op straat werd er muziek gemaakt en gedanst.

Het Pijnackerplein in 1906 nog zonder de muziektent.

Een oud Hollands spelletje dat ook op dit plein gedaan werd:

Dit deel van het Oude Noorden is flink opgeknapt de afgelopen 20 jaar. Het plein wordt nog steeds eer aangedaan.

Tussen de Noordmolenstraat en het Pijnackerplein is de Gerard Scholtenstraat.

De Gerald Scholtenstraat nu met kleuren op de gevels.

De Hildegardiskerk is een pronkstuk in de wijk.

De Sint-Hildegardis en Antoniuskerk is een rooms-katholieke kerk en werd tussen 1890 en 1892 gebouwd naar een ontwerp van de Rotterdamse architect Evert Margry, een van de belangrijkste leerlingen van Pierre Cuypers. De kerk werd gewijd aan Hildegard van Bingen en Antonius van Padua. 

De Schiebroeselaan loopt tussen de Bergweg en de Bergsingel.

Een foto van ongeveer 1970 waarop nog een schuilkelder te zien is.

Tussen die straten wordt nu in het Oude Noorden veel op straat bij elkaar gezeten.

En de markt ziet er mooi uit

Het Zwaanshals is ook een bekend deel van de wijk. Ook door de vele veranderingen die het heeft ondergaan.

Tussen 1950 en 1960 zal dit zijn, het Zwaanshals.

Nu is het Zwaanshals weer een straat met leuke winkeltjes en eethuisjes.

Het groen in het Oude Noorden komt tegenwoordig ook mooi aan bod.

Als afsluiter nog een spelletje van vroeger. Wat weet u nog hiervan?

Hiermee ronden we dit verhaal af. Er is een tweede deel beschikbaar.
We hopen dat u kunt genieten hiervan.