Aangeboden door
Rob Nieuwveld en René van de Kamp
Stichting Sonrisa Rijnmond
Welke singels kent u in Rotterdam? Naast alle verhalen over de geschiedenis van de wijken bieden we u even ontspanning met mooie foto’s van de singels.
De Westersingel werd gegraven als onderdeel van het Waterproject. De bebouwing van de Westersingel met herenhuizen gebeurde tussen 1870 en 1900. Tussen de West-Kruiskade en de Nieuwe Binnenweg werd een gesloten huizenrij gerealiseerd. Ten zuiden van de Nieuwe Binnenweg werden villa’s gebouwd.

![Verkocht: Westersingel 31 b 3014 GR Rotterdam [funda]](https://cloud.funda.nl/valentina_media/126/364/662_1440x960.jpg)
Heeft u hier bij de Westersingel wel eens gewandeld of misschien per tram gepasseerd?

De Noordsingel hieronder. Deze singel werd in 1854 ontworpen door Jan David Zocher en zijn zoon Louis Paul Zocher en uiteindelijk voltooid in 1862. Bekende gebouwen die aan deze singel werden gebouwd zijn de voormalige roemruchte gevangenis en het daaraan gelegen gerechtshof die in 1996 verhuisde naar de Kop van Zuid. Het monumentale gevangeniscomplex is recent omgeturnd tot de Tuin van Noord.

Heeft u in deze buurt wel eens gewandeld?

Herkent u dit type bruggen? Er zijn er meer in Rotterdam.
![Appartement te koop: Noordsingel 131 C 3035 EN Rotterdam [funda]](https://cloud.funda.nl/valentina_media/129/809/201_1440x960.jpg)
Bij geen enkele singel ontbreekt een treurwilg.

De Heemraadssingel en bebouwing zijn aangelegd tussen 1893 en 1926. De naam verwijst naar heemraden van Schieland.

Een foto uit 1929, beetje scheef. Op de Heemraadssingel woonden veel rijke families. Bijvoorbeeld de directeuren van Van de Meer & Schoep, Vroom & Dreesman, Van Ommeren (havenbedrijf), RDM, Wilton, Jungerhans, Jamin, Siebel, van Nelle en Holland Amerika Lijn.

Er woonden en werkten aan de Heemraadssingel ook veel dienstbodes. In 1930 werkten er in Nederland 250.000 mensen in de huishouding. Er waren toen 2 miljoen huishoudens. Niet alleen voor gegoede burgers, maar ook voor de middenstand was het in dienst hebben van huispersoneel de gewoonste zaak van de wereld. Huispersoneel was er in soorten en maten: het morgen- of dagmeisje dat nog thuis woonde, de inwonende dienstbode en de werkster voor het ruwe werk. Voorts werd er periodiek gebruik werd gemaakt van de diensten van een naaister en een tuinman terwijl er naar omstandigheden ook nog een kindermeisje of een chauffeur in dienst kon zijn. Voor een herenhuis aan de Heemraadssingel kan een aantal van één of twee inwonende dienstbodes als normaal worden beschouwd. Aan de singel moeten rond 1930 derhalve honderden meidjes, dienstbodes en werksters werkzaam zijn geweest. Pas na de Tweede Wereldoorlog nam dit aantal sterk af.
Kent u mensen die dienstbode waren en wat kunt u daarover vertellen?
Dan, de Crooswijksesingel.
Crooswijk was tot 1864 een onbebouwde polder. In die tijd rond 1864 begonnen particulieren met de bouw van deze nieuwe wijk. De singel was er voor de huizen. In 1862 was de Crooswijksesingel gereed en daar omheen werden woningen gebouwd. Er was een toenemende vraag naar arbeiderswoningen in Rotterdam. Langs de singel kwamen de duurdere woningen. Er kwamen veel bewoners van Joodse afkomst te wonen.
In de winter van 1939 was er volop sneeuw- en ijspret op de singel.
We blijven in de buurt en verhuizen naar de Boezemsingel.
Met weer dat bekende type bruggetje.
De Boezemsingel loopt van de Boezemstraat tot de Crooswijkseweg en gaat dan over in de Crooswijksesingel die loopt tot aan de Rotte en het Noordplein.
Kent u deze omgeving en wat weet u er van?
En uiteraard is er ook een tram die door de Boezemsinge rijdt.
Aan de Boezemsingel stond de Nederlands Hervormde Koninginnekerk. Deze werd in 1907 in gebruik genomen en tot groot verdriet van velen in 1972 gesloopt. De kerk had 1.750 zitplaatsen.
Tussen 1940 en 1966 diende de kerk als concertzaal voor het Rotterdams Philharmonisch Orkest aangezien De Doelen in de oorlog gebombardeerd was. Door de afname van het aantal bezoekers in de jaren zestig en het vertrekken van het Philharmonisch Orkest in 1966 waren er weinig inkomsten, terwijl de kerk onderhoud nodig had. De gemeenteraad, onder leiding van burgemeester Wim Thomassen, was voorstander van stadsvernieuwing en wilde de kerk slopen om plaats te maken voor een verzorgingsflat. Er was in de stad veel protest tegen de voorgenomen sloop, maar dat kon niet voorkomen dat op 31 december 1971 de laatste eredienst was gehouden.
Op de plaats waar de kerk stond verrees de dertien etages hoge verzorgingsflat voor ouderen van Aafje, woonzorgcentrum Hoppesteyn geheten.
De bewoners hebben wel een heel mooi uitzicht.
Hiermee komen we aan het eind van deze aflevering. Een volgende keer komen andere singels aan de beurt, er zijn er veel. Heeft u een favoriet met herinneringen? Laat het ons weten?