Aangeboden door
Rob Nieuwveld en René van de Kamp
Stichting Sonrisa Rijnmond
We nemen u deze keer mee in de historie van Rotterdam met dank aan het Stadsarchief voor de foto’s.
Rond 1250 werd in het riviertje de Rotte een dam gelegd. Er ontstond daar een vissersdorpje: Rotte-dam. De dam blijkt een handige plek om goederen van zeeschepen over te laden op kleinere rivierbootjes. Dit is het begin van de Rotterdamse haven.
Op 7 juni 1340 verleende graaf Willem IV van Holland het vissersdorpje Rotterdam, tegen betaling, (opnieuw) stadsrechten. De dam, die vrijwel onmiddellijk bebouwd werd, vormde de oorsprong van Rotterdam. Na verloop van tijd werd deze dam Hoogstraat genoemd. U kent vast de Hoogstraat in het centrum van Rotterdam.
Hieronder de onleesbare akte. Zie het stempel.
U kent misschien de titel Havenmeester die wel eens vergeven wordt. De eerste havenmeester van Rotterdam werd Maerten Jacobsz Wildehaer tussen 1554-1558. Vanaf 1548 was er al een soortgelijke functie. Echter vanaf 1554 werd de titel havenmeester gebruikt.
In de 17e eeuw werden de Leuvehaven (1604), de Wijnhaven (1613), de Scheepmakerhaven (1613) de Glashaven (1614) en de Bierhaven (1614) aangelegd. Door de oprichting van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) nam de handel en scheepvaart snel toe.
Hieronder zoals Rotterdam er dan uitziet. Onderaan ziet u die havens.
De aanleg van de Nieuwe Waterweg startte in 1864. Het kanaal is ontworpen door Pieter Caland. Zegt die naam u iets? Misschien van een schip van de Spido?
Overigens verliep het project niet als gepland en duurde het tot 1886 voordat aan de bestekeisen werd voldaan.
De Merwehaven werd tussen 1927 en 1931 aangelegd als haven voor stukgoed. Er was behoefte aan meerdere kadeterreinen voor de overslag van stukgoed en daarvoor werd tussen de gasfabriek Keilehaven en de gemeente Schiedam een havencomplex ontworpen. Merwehaven-Vierhavens aan de noordoever van de Maas is de basis van Rotterdam Fruitport.
Diezelfde haven nu. Linksboven de torens van het Marconiplein, onder begint Schiedam.
Tussen 1954 en 1960 werd de Botlek aangelegd. Het gebied ligt ten westen van de Oude Maas tussen het Scheur en de A15. Het gebied kenmerkt zich vooral door de petrochemische industrie, tankopslagbedrijven en de opslag van droge bulkgoederen maar ook scheepsnieuwbouw, reparatie en onderhoud.
Om de toenemende scheepvaart op de rivier bij mist en slecht zicht bij te staan, verrezen in 1956 langs de Nieuwe Waterweg zeven radarstations. Locaties: Hoek van Holland, Rozenburg, Maassluis, het Tankhoofd, Pernis, de Lekhaven en het Charloise Hoofd. Prins Bernhard nam de stations in gebruik op 30 november 1956.
De Europoort werd tussen 1958 en 1964 aangelegd. Hierdoor strekte het havengebied zich uit tot de Noordzee. In het westen van het gebied vindt vooral overslag van ertsen plaats. In het oosten overslag van auto’s, staal en houtproducten.
Burgemeester Van Walsum riep in 1962 de Rotterdamse haven uit tot grootste haven van de wereld. Dat jaar werd 97 miljoen ton overgeslagen en daarmee passeerde Rotterdam concurrent New York. Rotterdam was de grootste tot en met 2004, toen Shanghai deze positie innam.
De Maasvlakte werd in de periode 1969-1973 opgespoten. In 1973 arriveerden de eerste schepen op de eerste Maasvlakte. De vlakte lag direct aan de Noordzee en ligt zo’n 40 kilometer verwijderd van de binnenstad van Rotterdam.
De Maeslantkering werd in 1997 in gebruik genomen. Het is een stormvloedkering op de grens van Het Scheur en de Nieuwe Waterweg bij Hoek van Holland. De kering maakt deel uit van de Europoortkering en is een voorliggende kering, wat betekent dat hij de eerste klappen opvangt bij hoogwater uit zee.
Als extra’tje nog een stukje heel oude geschiedenis.
Aankomst van de Franse troepen in Rotterdam, juli 1795.
Na de revolutie van 1789 verklaart Frankrijk de oorlog aan Pruisen en Oostenrijk. Het zuiden van Nederland hoort bij Oostenrijk en belandt midden in het strijdgewoel. In 1793 lukt het nog om een inval van het Franse leger af te slaan. Maar eind 1794 is er geen houden meer aan. Het leger loopt Brabant onder de voet en staan de Franse troepen aan de zuidgrens van de regio. Dan begint het te vriezen dat het kraakt.
De Republiek der Verenigde Nederlanden houdt op te bestaan. Willem V vlucht naar Engeland. De Franse helpen de patriotten in het zadel en zij roepen de Bataafse Republiek uit. Er komt kiesrecht voor mensen die genoeg geld hadden en langzaam maar zeker keert de rust terug in ons land. Dan grijpt Napoleon in. Hij maakt in 1806 van ons land een koninkrijk door zijn broer te installeren als koning van Holland.
Hier ziet u de Boompjes rechts, met ijsvermaak op de Nieuwe Maas. Het is 1776.
In 1782 nog een strenge winter.
In 1784 een ander beeld van Rotterdam. U ziet hieronder de Ooster Oude Hoofdpoort en het Oostelijk deel van de stad op dat moment.
De Ooster Oude Hoofdpoort was een stadspoort die in 1597 en 1598 werd gebouwd. De poort markeerde de oostkant van de Oude Haven. Dat was toen de Oostelijke grens van Rotterdam. De Ooster Oude Hoofdpoort was een renaissancegebouw, uitgevoerd in blauw arduin. De poort verving de Oude Hoofdpoort of Sint Laurenspoort die in 1578 was gesloopt. De Wester Nieuwe Hoofdpoort aan de westkant van de Leuve Haven verscheen pas in 1667.
De Ooster Oude Hoofdpoort is in 1856 afgebroken in verband met de komst van station Rotterdam Maas. Dat hebben we in een ander verhaal laten zien over de verdwenen spoorlijn. Vanwege protesten van de bewoners van het Haringvliet kwam het station oostelijker te liggen en was de afbraak achteraf gezien onnodig. Dit is temeer jammer omdat het gebied waar de Ooster Oude Hoofdpoort stond niet getroffen is door het bombardement op Rotterdam.
We bevinden ons dus bij de Oude Haven en de Spaansekade. Die kade is in 1637 zo genoemd omdat hier op 31 januari 1608 de Spaanse afgezant markies Ambrigio Spinola voet aan wal zette. Spinola, onderweg naar de Admiraliteit van de Maeze om daar onderhandelingen te voeren die het Twaalfjarig Bestand zouden inluiden, kwam vanuit Dordrecht over het ijs van de Maas Rotterdam binnen. Naast een delegatie onderhandelaars en soldaten bestond zijn gevolg uit 40 paarden met bepakking, 9 muilezels, 4 koetsen en 150 sleden vol met bagage. Zo’n strenge vorst was in geen 40 jaar voorgekomen. Het ijs van de Maas was zo dik dat er wel 40 tenten stonden waar van alles werd verkocht. Tot aan Delfshaven reed men met paard en wagen over het ijs.
Tot zover de Rotterdamse Haven. We hopen dat u het leuk en interessant vond.